Müzikte ek çizgiler, portenin altında veya üstünde yer alan notaların yazılmasına yardımcı olan kısa ve porteye paralel çizgilerdir. Bu çizgiler, porte mantığıyla işler. Yani notalar okunurken veya yazılırken, aynı portede olduğu gibi, çizgiler ve bu çizgilere bağlı boşluklar sayılır. Tüm ek çizgiler arasındaki boşluğun eşit olması, gözün algılaması açısından önemlidir. Ek çizgi olmadan dizek dışında nota yazımı mümkün değildir.
Yukarıdaki örnekte sol anahtarının kendi adını verdiği ikinci çizgideki sol notasından aşağıya doğru bir boşluk bir çizgi halinde saydığımızda, fa-mi-re şeklinde dizeğe bağlı en son re notasını görüyoruz. Re notasından daha kalın aşağıdaki notaları yazmak için ise ek çizgileri kullanıyoruz. Do notasını yazmak için bir ek çizgi çiziyoruz. Sırayla aşağı doğru ilerlemek için ek çizgiye yapışık olacak şekilde boşluğa si notasını yazıyoruz.
Bu örnekte ise ek çizgilerin porteye yazılabilen seslerden daha ince olan notaları yazmada nasıl kullanıldığını görüyoruz.
Dikkat edilmesi gerekenler!
- Portenin üstündeki notaları yazarken kullandığımız ek çizgileri portenin beşinci çizgisini temel alarak düşünmeliyiz.
- Birden fazla ek çizgi gerektiren notanın akor veya aralık halinde yazılmasında unutulmaması gereken şey, ek çizgilerin ortak kullanıldığıdır. Dizek altında la-do yazılacağı zaman do notasının olduğu birinci ek çizgi, la notasının yazımı için gerekli olan iki ek çizginin ilkidir. Aşağıdaki örnekte bunu daha iyi görüyoruz.
